Etxebizitza kooperatibo seniorren Estatuko lehen foroa Donostian egingo da

Donostian, 2024ko azaroaren 27an, asteazkena

Senior erabilera lagatzen duten Estatuko etxebizitza kooperatiboen proiektu nagusiek foro bat antolatu dute Donostian, adinekoentzako, eskuragarriagoak, jasangarriagoak eta oinarri komunitarioko zaintzak dituzten koetxebizitza-eredu okupazionalak bultzatzeko, zahartze osasuntsuagoa eta onura sozial anitz ekar ditzaten.

Foroaren leloa “Komunitateko zaintzak, zahartze osasuntsu baterako gakoak” da, eta gai hauek landuko dira, besteak beste: lankidetza publiko-kooperatiboa, eskuragarritasuna hobetzeko; elkar laguntzako komunitateak sortzea; ekarpen ekonomikoaren ereduak; eta pertsonarengan zentratutako zainketa-estrategiak.

Ekitaldia erabiltzaile taldeei, teknikariei eta administrazio publikoei zuzenduta dago, baita interesa duten pertsonei ere, azken urteetan indartsu hazi den eredu bat sendotzeko asmoz.

Azaroaren 29an, ostirala, Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Donostiako Campuseko Ikasgelategian izango da eta 30ean, larunbata, Olarain Ikastetxe Nagusian
300 pertsona baino gehiago elkartuko dira, talde eta proiektu kooperatiboak, teknikari laguntzaileak eta administrazio publikoak
REAS Sareen Sareko Etxebizitza Kooperatiboko Taldeko Senior sekzioak antolatu du, Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren, GEZKIren eta Elkarbidean tokiko proiektuaren finantzaketarekin. Koobizitza sarearen, REAS Euskadiren eta Ametsak Sortzen eta Jubilares elkarteen laguntza du.
Ekitaldia doakoa da, aurrez aurrekoa zein streaming bidezkoa, eta aldez aurretik izena eman behar da webgunean www.covivienda.coop
IZENA EMATEA: https://tinyurl.com/ForoViviendaCoopSENIOR

Etxebizitza Kooperatibo Seniorren Estatuko lehen Foroa azaroaren 29 eta 30ean izango da, Donostian. “Zainketak komunitatean, zahartze osasuntsurako gakoak” lelopean, irabazi-asmorik gabe lagatako etxebizitza kooperatiboa ezagutzeko aukera izango da, bizitza amaitu arteko eredu gisa, zeinak pertsonen zaintza handiagoa sustatzen duen, praktika kolaboratibotik. Ekitaldian, komunitatea nola sortu, eskuragarritasuna nola hobetu eta bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa aztertu ahal izango dira. Proiektuen esperientziak partekatzeko eta Europako erreferentziak erakusteko tartea ere izango da, sektorearen erronkei heltzeaz gain. Topaketa hau proiektu, entitate tekniko, administrazio publiko eta gizarte osoari zuzenduta dago, eta REAS Ekonomia Alternatibo eta Solidarioko Sareen Sareko Etxebizitza Kooperatiboaren Estatuko Lan Taldeko Senior sekzioak antolatu du. Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren, GEZKIren (UPV/EHUko Zuzenbide Kooperatiboaren eta Gizarte Ekonomiaren Institutua) eta Elkarbidean tokiko proiektuaren babesa du. Koobizitza sareak, REAS Euskadik, eta Ametsak Sortzen eta Jubilares elkarteek laguntzen dute.

Ekitaldi hau erreferentzia gisa planteatzen da adinekoentzako bizitegi-eredu komunitarioak, kooperatiboak eta irabazi-asmorik gabekoak bultzatzeko. Erabilera pribatiboko espazioak eta espazio komunitarioak konbinatzen dituzten ekimenak dira, topaketarako eta elkarlanerako diseinatuak, eraginkortasun handiagoa eta kolektiboaren beharretara hobeto egokitzen diren ekipamendu eta zerbitzuekin. Erabilera-lagapenarekin, etxebizitza sortzen da modu iraunkorrean, kostu-prezioan, eta etxebizitza egoki baterako irisgarritasuna hobetzen da, elkarri lagunduz eta bizitza amaitu arte lagunduz. Erosketa eta alokairuaren alternatiba da, baita zahartze eredu instituzionalizatuen alternatiba ere, denborarekin eskuragarritasuna areagotzen duena, merkatuko prezioetatik kanpo dagoelako

Ekimen horiek hiri-inguruneetan zein landa-inguruneetan garatzen dira, eta guztiz bat datoz zaintzak desinstituzionalizatzeko estrategiekin; izan ere, behar errealetara gehiago egokitzea dakarte, autokudeaketarekin eta baliabideen eraginkortasunarekin.

Erantzukizunaren kultura proposatzen dute, komunitatean bizitza berreskuratuz, jabetza kolektiboa txertatuz eta habitataren kudeaketa kooperatiboa eginez, ikuspegi demokratiko eta parte hartzailearekin. Osasuna hobetzen laguntzen dute, zaintzak integratzen dituzte eta zaurgarritasun- eta mendekotasun-egoerei erantzuten diete.

Kooperatibismoaren eta ekonomia sozialaren gakoetan oinarritutako eredua da. Gizarte-ekintzailetza mota bat da, autosustapena duena eta, ondorioz, aurrezpena eta eraginkortasun ekonomikoa dituena. Bazkideek sustatzen dute, eta etxebizitza erabilera-eskubidetzat jotzen du. Horrela, higiezinen espekulazioa saihesten da, eta gizarte-alternatiba bat da adinekoentzako arreta eta zerbitzuak merkantilizatzea. Han-hemenka sortu diren esperientzia aitzindariez gain (Trabensolen kasua, adibidez, Madrilen eta beste lurralde batzuetan), Katalunian bultzada nabarmena nabari daiteke, gizarte-sektore garrantzitsu baten artikulazioari, Ekonomia Solidarioko erakunde teknikoei eta Administrazio Publikoen lankidetzari esker.

Bizitzeko aukera hori askotan cohousing, etxekidetza, etxebizitza kolaboratibo edo elkarlaneko bizitokia lotuta dago, eta ezaugarri hauek ditu: hasierako kapital-ekarpen mugatua, irteeran berreskura daitekeena, eta berreskuratu ezin den erabilera-kuota, alokairuarekin parekatua, baina merkatua baino baxuagoa. Horrela, proiektuen irisgarritasuna, inklusibitatea eta jasangarritasuna sustatzen dira, eta ekimen bakoitza kokatzen den ingurunearekiko erantzunkidetasuna, lotura eta ekarpena inplikatzen ditu.

Proiektu propio bat garatzeak, taldearen beharren neurriko diseinuaz gain, kontzientzia pizten du eraginkortasun energetiko handienaren, kontsumo arduratsuaren, materialak zaintzearen eta ingurumena errespetatzearen alde. Gainera, proiektuek konpromisoa hartzen dute sektorearen elkarlaneko hazkundearekin eta hura zabaltzeko erreplikagarritasunarekin, gizarte osoaren mesedetan.

Eredu honek nazioarteko garapen zabala du, hirurogeita hamarreko hamarkadan sortu zena, Danimarkako bizitza komunitarioaren ideiarekin, eta ondoren Andel izeneko erabilera lagapeneko kooperatiba eredu batera eboluzionatu zuena. EE.UU izan zen. Cohousing izena asmatu zuen, gaur egunera arte aldaera ugari ikusiz. Etxebizitza eskuratzeko irtenbide eraginkorra da, Quebecen 60.000 pertsona hartzen dituzten 1.300 habitat-koopératibei esker, Suitzako higiezinen % 8rekin eraikitako eraikuntza- eta habitat-koopératibei esker eta Uruguaiko etxebizitzen % 2,58 ordezkatzen duten 30.000 kooperatibei esker. Edo baita Austrian IIBWrekin Onura Publikoko Kooperatiben 160.000 etxebizitzak ere.

ETXEBIZITZA-KOOPERATIBA BERRIAK

Etxebizitza-kooperatiben konfigurazio berri hau, erabilera-lagapenarekin, bat dator printzipio kooperatiboekin eta nazioarteko erreferenteekin. Hirugarren edukitze-bidetzat jotzen da, jabetzaren eta alokairuaren onena duen formulatzat: lagapena edo erabilera-eskubidea, zeinak egonkortasuna ematen baitu finantza-kargarik gabe, eraiki edo birgaitu ondoren geratzen den higiezinaren jabetza kolektibo batekin.

Formula horren oinarria da etxebizitzak bizitegi-ekipamendu komunitario eta sozialtzat hartzea, pertsonak eta bizikidetza-unitateak sartzeko eta berritzeko kooperatiba-sistema irekia baitira. Irisgarritasun, erabilera-malgutasun eta barne- edo kanpo-mugikortasun handiagoa lortzen saiatzen dira, bizi-aldaketen arabera. Aldi berean, bizitza-proiektu egonkorrak egiteko aukera ematen dute, bizitzaren amaierara arte zaintzak eta laguntza emanez.

Ekimen hauek Senior izaerarekin garatzen dira, adin eta mendekotasun gehien duten etapetako zainketetan eta arreta berezian zentratuta. Belaunaldien arteko egituraketa ere badu, eta pertsonen bizitza osoko behar desberdinei erantzuten die. Kolektibo espezifikoentzako aldaera garrantzitsuak ere garatzen dira, hala nola, gazteak, hazkuntzan, hezkuntzan eta kontziliazioan laguntzen duten familiak, dibertsitate funtzionala duten pertsonak, emakume-taldeak, LGTBI kolektiboak edo beste aukera batzuk. Garrantzitsua da azpimarratzea aniztasuna proiektu bakoitzean zeharka txertatzea ere badela helburu, segregazioa edo burbuilen sorrera murriztuz.

Ekonomiaren kasuan, bereziki garrantzitsua da, beste eredu eta aukera batzuekin alderatuta; izan ere, errenten eta ahalmen ekonomikoaren aniztasuna har dezake barne-maileguengatik eta funts solidarioengatik, eta laguntza publikoekin zuzenean irisgarritasuna hobetu dezake ekonomia ahulenentzat, bai behar duten unitate espezifikoentzat, bai proiektuentzat, modu integralean, barne-birbanaketarako.

Proposamen horietan lehentasuna ematen zaie zerbitzu kolektibizatu eraginkorretara sartzeari eta sistema kooperatiboak dakarren aurrezkiari. Espazio komun, intimo edo pribatiboak edukitzeaz gain, garrantzi berezia dute zainketek eta elkar laguntzeak, espezie interdependente baten ezaugarri den espiritu komunitarioa eta bizitza komuna berreskuratzen baitute, gero eta handiagoak diren eta arazo sozial ugari sortzen ari den indibidualizazio eta isolamenduaren aurrean.

ERREFERENTZIAZKO PROIEKTUAK

SENIOR PROIEKTUAK:

Trabensol, Madril.
Etxekide, Nafarroa.
Etxekonak Bat, Nafarroa.
Walden XXI, Girona.
Can70, Bartzelona.

Erabiltzeko lagapenean dauden BESTE PROIEKTU BATZUK:

La Borda, Sants, Bartzelona. Mies Van der Rohe 2022 saria, etxebizitza kooperatiboaren proiektua aitortzeko goraka doan kategoria.
Entrepatios, Las Carolinas Useran eta Vallekas Vallecasen Madrilen. Etxebizitza-kooperatiba bat, erabilera-eskubidean, ekologikoan eta sozialean.
Princesa49, La Balma, Cirerers, Bartzelonako Sostre Cívic kooperatibaren proiektuak, Nazio Batuen 2023ko World Habitat Etxebizitza Zilarrezko Sariarekin eta Europako Batzordearen 2023ko Gizarte Berrikuntza Sariarekin.
La Dinamo Fundació, Fundación para la vivienda cooperativa en cesión de uso, Bartzelona.
Ametxe, baserri berreskurapena Gordexolan (Bizkaia).

ETXEBIZITZA TALDEARI BURUZ

Erabilera-lagapenean dagoen Etxebizitza Kooperatiboko Estatuko Lan Taldea REASen, 2020an eratu zen, 2019ko urrian Madrilen Etxebizitza Kolaboratiboaren Estatuko lehenengo topaketaren ondoren. Eredua eta proiektuak bultzatzeko lan egiten du, hiru esparrutan: sareko ekosistema egituratzea eta ekimenen arteko elkarlanerako guneak sortzea, eragin politikoa egitea eta araudi harmonizatua garatzea, baita hedapena eta komunikazioa ere. Estatuko lurraldeetako proiektu eta erakunde teknikoetako 40 pertsonak osatzen dute, eta hazkunde betean daude, lurralde-talde berriak sortzen lagunduz.

REASI BURUZ

Ekonomia Alternatibo eta Solidarioko Sareen Sareak (REAS RdR) 25 urte baino gehiago daramatza ekonomia eredu sozialagoa, jasangarriagoa eta solidarioagoa sustatzen. Estatu mailako egitura konfederalaren inguruan, 1000 enpresa baino gehiago eta 250.000 pertsona baino gehiago biltzen dituzten hogei bat lurralde- eta sektore-sare biltzen dira. Lan-ildoak Ekonomia Solidarioaren Gutunaren printzipioetan eta balioetan oinarritzen dira, ingurunea errespetatuz eta zainduz jarduteko, eredu solidario eta kolaboratibo baten alde egiteko, eta pertsonak eta haien beharrak onuraren edo errentagarritasunaren aurretik jartzeko.